HDMI را در بیشتر اتصالات دیجیتالی که در وسایل گوناگون مثل اندروید باکس، پخش‌کننده‌های بلوری، تلویزیون، کنسول‌ بازی و دوربین‌ می‌بینیم. این پورت‌ حتی روی برخی مدل‌های گوشی و تبلت نیز استفاده شده است.

در صورت که نیاز به مشاوره و خرید یا نصب در زمینه تلفن سانترال و یا دوربین مدار بسته و یا سوئیچ شبکه را دارید لطفا با شمارهای 02188354375 و یا 09121988790 تماس بفرمایید.

اما حضور پر رنگ HDMI ممکن است شما را از دیگر پورت‌های دیجیتال صوتی تصویری غافل کند. یکی از درگاه‌های سریع و کاربردی، دیسپلی پورت (DisplayPort) است. دیسپلی‌ پورت در جدیدترین کامپیوترها، کارت‌ گرافیک و همچنین لپ‌ تاپ‌ درکنار HDMI مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هر دو پورت HDMI و دیسپلی‌ پورت قادر به انتقال ویدیو با وضوح 4K به مانیتور هستند. اما تفاوت این دو پورت در چیست؟ آیا نسبت به یکدیگر برتری یا کاربردهای بیشتری دارند؟ آینده‌ی استانداردهای مذکور با اوج گرفتن استفاده از پورت USB-C به کدام سو می‌رود؟ در ادامه‌ی مطلب، به این سؤال‌ها پاسخ می‌دهیم.

HDMI و DisplayPort ازجمله استانداردهای مرسوم انتقال محتوای رسانه‌ای هستند که با وجود تفاوت‌های جزئی، شباهت‌های زیادی به‌هم دارند. هریک از آن‌ها قابلیت‌هایی را به پورت ارتباطی اضافه می‌کند و توانایی‌های تقریباً خاص خود را دارد که در ادامه به مقایسه آن‌ها می‌پردازیم.

HDMI مخفف High Definition Multimedia Interface یا رابط چندرسانه‌ای کیفیت بالا است و از زمانی‌که ۶ غول دنیای الکترونیک یعنی شرکت‌های هیتاچی، پاناسونیک، فیلیپس، سیلیکون ایمیج، سونی و توشیبا به استفاده از آن رو آوردند، بیش از دو دهه گذشته است. امروزه این پورت تحت لیسانس سیلیکون ایمیج در وسایل گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد و سایر شرکت‌ها باید در قبال استفاده از آن هزینه‌ای را به این شرکت بپردازند. مشخصات پورت و استاندارد هم توسط سیلیکون ایمیج به‌روز می‌شود.

دیسپلی‌ پورت عمر کمتری نسبت به HDMI دارد. این درگاه تحت نظر اتحادیه‌ی استانداردهای الکترونیکی ویدئو یا VESA توسعه یافته و کنترل می‌شود. این اتحادیه از شرکت‌های زیادی تشکیل شده که ازجمله می‌توان به AMD و ZIPS اشاره کرد.

سال ۲۰۰۶ دیسپلی‌ پورت به‌عنوان جایگزینی برای پورت آنالوگ VGA (که در سال ۱۹۸۷ معرفی شد) و همچنین پورت DVI (که سال ۱۹۹۹ از راه رسید) معرفی شد. این دو پورت اصولاً برای کامپیوترها طراحی شده بودند. دیسپلی‌ پورت استاندارد کاملاً رایگانی است که البته در زمان معرفی، توانایی مقابله با استاندارد چهار ساله‌ی HDMI را نداشت.

نکته‌ی جالب‌ اینکه از ۶ شرکت حاضر در انجمن توسعه‌ی HDMI، تنها دو شرکت هیتاچی و فیلیپس در اتحادیه‌ی VESA عضو نیستند و سایر آن‌ها، دیسپلی‌ پورت را همراهی خواهند کرد.

کانکتور HDMI دارای ۱۹ پین است و معمولاً در سه اندازه‌ی گوناگون استفاده می‌شود. نوع A استاندارد است، نوع C مینی نام دارد و نوع D که کوچک‌ترین اندازه را دارد، میکرو نامیده می‌شود. پرکاربردترین اندازه همان نوع A است و البته یک اندازه‌ی دیگر به‌نام E هم معرفی شده که بیشتر در صنعت خودرو کاربرد دارد.

بیشتر کانکتورهای HDMI ازطریق اصطکاک در موقعیت خود قفل می‌شوند و لذا محکم در سوکت فرو می‌روند؛ اما برخی از سازندگان مکانیزم‌های خاصی برای قفل شدن کانکتور پیش‌بینی کرده‌اند که از شل شدن آن جلوگیری می‌کند.

سه اندازه‌ی متداول کانکتور HDMI در تصویر زیر نمایش داده شده‌اند:

دیسپلی‌ پورت دارای ۲۰ پین است و در دو اندازه تولید می‌شود: دیسپلی‌ پورت و مینی دیسپلی‌ پورت، توجه کنید که اندازه‌ی مینی در تبلت مایکروسافت سرفیس به کار رفته است. همچنین در کامپیوترهای مک و بسیاری اولترابوک‌ها هم پیش‌از پیاده‌سازی USB-C، شاهد استفاده از مینی دیسپلی‌ پورت بوده‌ایم.

اینتل با ترکیب کردن امکانات مینی دیسپلی‌ پورت و اطلاعات رابط PCI Express، رابط جدیدی به‌نام تاندربولت را معرفی کرد. اخیراً نسل پنجم تاندربولت معرفی شد که امکان اتصال همزمان به چند مانیتور 4K را ارائه می‌دهد و از سرعت انتقال داده‌ی ۱۲۰ گیگابیت برثانیه پشتیبانی می‌کند.

بیشتر کانکتورهای دیسپلی‌پورت برای قفل‌شدن از مکانیزم‌های مختلف بهره می‌برند تا ارتباط به‌صورت ناگهانی قطع نشود اما در مشخصات رسمی و الزامی کانکتور دیسپلی‌ پورت، اثری از مکانیزم قفل شونده نمی‌بینیم.

HDMI که نسخه‌ی 2.1a آن نیز ارائه شده، از انتقال داده با نرخ ۴۸ گیگابیت برثانیه پشتیبانی می‌کند. VESA حتی اخیراً Display Port 2.1 را معرفی کرده که می‌تواند اطلاعات را با سرعت ۸۰ گیگابیت برثانیه پردازش کند. به‌هر حال این استاندارد جدید درحال حاضر در بسیاری از دستگاه‌های الکترونیکی پشتیبانی نمی‌شود و HDMI 2.1a که برخی ویژگی‌های نسخه‌ی 2.1 را به‌طور اختیاری ارائه می‌دهد همچنان روی دستگاه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. درواقع HDMI 2.1a فقط پشتیبانی بهبودیافته‌ای را برای نمایشگرهایی که با دامنه‌ی دینامیکی بالا سازگاری دارند، ارائه می‌دهد.

همان‌طور که در تصویر فوق و پایین مشاهده می‌کنید، HDMI و Display Port هر دو طی سال‌های گذشته به‌شدت پیشرفت کرده‌اند.

HDMI و DisplayPort ازنظر کاربردهای عملی، مشابه یکدیگر هستند و صنعت تا حدود زیادی آن‌ها را به‌عنوان استانداردهای تکمیلی درنظر می‌گیرد. درواقع HDMI 2.1a فشرده‌سازی جریان نمایشگر VESA را ارائه می‌دهد. مشخصات Display Port نیز روی کاغذ قطعاً چشمگیرتر هستند اما قابلیت‌های HDMI همیشه برای بازار اصلی کافی بوده است.

توجه داشته باشید هر دو استاندارد HDMI و DisplayPort می‌توانند با آداپتورها و کابل‌های مخصوص، از نمایشگرهای قدیمی نیز پشتیبانی کنند. به‌عنوان مثال می‌توان از مبدل‌های HDMI به VGA و DVI و همچنین Display Port به DVI، VGA و HDMI استفاده کرد. به‌بیان دیگر هر دو استاندارد مذکور با نسل‌های قبلی خود سازگاری دارند.

در ادامه چارت مشخصات و ویژگی‌های اصلی HDMI و Display Port را مشاهده می‌کنید. برای مشاهده‌ی دقیق‌تر روی عکس کلیک کنید.

HDMI و DisplayPort عملکردهای مشابهی دارند اما از روش‌های متفاوتی بهره می‌برند و ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند. HDMI به‌وضوح از CEC (کنترل الکترونیکی مصرف‌کننده) برای کنترل همه‌ی تنظیمات A/V پشتیبانی می‌کند و می‌تواند اطلاعات اترنت را نیز حمل کند. Display Port ازطریق کانال کمکی از CEC پشتیبانی اما به‌ندرت آن را اجرا می‌کند و میزان استفاده از این درگاه در دنیای لوازم الکترونیکی مصرفی بسیار کم است.

احتمالاً بزرگ‌ترین تفاوت عملی بین HDMI و Display Port این است که استاندارد دوم می‌تواند به‌طور هم‌زمان از چهار مانیتور پشتیبانی کند درحالی‌که استاندارد اول فقط امکان ارائه‌ی خروجی به دو نمایشگر هم‌زمان را دارد.

توجه داشته باشید سرعت ۴۸ و ۸۰ گیگابیت برثانیه به‌ترتیب سرعت تحویل خام HDMI 2.1a و Display Port هستند. نسخه‌ی ۲٫۱ استاندارد Display Port از چهار خط بهره می‌برد و می‌تواند داده‌ها را با سرعت حدود ۷۷٫۳۷ گیگابیت برثانیه (۱۹٫۳۴ گیگابیت برثانیه درهر خط) ارائه دهد درحالی‌که Display Port 1.4 می‌تواند اطلاعات را با نرخ ۳۲٫۳ گیگابیت برثانیه (۶٫۴۸ گیگابیت برثانیه درهر خط) انتقال دهد. HDMI 2.1 نیز سرعتی معادل ۱۴٫۴ گیگابیت برثانیه را ارائه می‌دهد و سرعت انتقال داده در HDMI 2.1 به ۴۲٫۶ گیگابیت برثانیه می‌رسد.

برای تعیین اینکه انتقال محتوا با وضوح مدنظر شما روی هر استاندارد انتقال می‌یابد یا خیر، می‌توانید از فرمول مخصوص بهره ببرید و سپس نتیجه را با پهنای‌باند موجود مقایسه کنید. بدین‌منظور باید وضوح افقی نمایشگر را در وضوح عمودی، سپس در عمق رنگ ضرب کنید و درنهایت آن را در نرخ فریم برثانیه ضرب کنید. به‌عنوان مثال:

نرخ کل داده‌ی استاندارد را بر نتیجه‌ی آن تقسیم کنید تا مشخص شود Display Port از چه تعداد نمایشگر با توجه‌به وضوح آن پشتیبانی می‌کند. برای درک بهتر موضوع بد نیست بدانید Display Port 1.4a و Display Port 2.1 از چهار نمایشگر 4K UHD با عمق رنگ ۸ بیتی و نرخ نوسازی ۶۰ هرتز پشتیبانی می‌کنند. برای عمق رنگ ۱۰ بیتی، به استاندارد جدید یا DSC (فشرده‌سازی جریان نمایشگر) نیاز خواهید داشت.

ازطرف دیگر می‌توانید از نمودار انجمن HDMI استفاده کنید. این نمودار وضوح و پهنای‌باند تقریبی آن‌ها را نشان می‌دهد و تقریباً با Display Port مرتبط هستند. برای مشاهده‌ی تصویر با کیفیت بالا روی آن کلیک کنید.

HDMI و Display Port هردو با HDR و طیف رنگی گسترده سازگار هستند، اما HDMI 2.0x فقط از متادیتای استاتیک (HDR10) پشتیبانی می‌کند، درحالی‌که HDMI 2.1 و Display Port 1.4a/2.1 هردو از ابرداده‌ی پویا (HDR10 Plus و غیره) پشتیبانی می‌کنند.

فراداده‌ی استاتیک یعنی داده‌های تنظیم تلویزیون برای محتوا، یک‌بار هنگام شروع ویدیو ارسال می‌شود. فراداده‌ی پویا یعنی داده‌های تنظیم در سرتاسر ویدیو ارسال می‌شوند و امکان تنظیم دقیق‌تر را فراهم می‌کنند. دالبی ویژن در پروتکل‌های قدیمی‌تر تعبیه شده و با نسخه‌های جدید استانداردهای مذکور کار می‌کند.

HDMI و DisplayPort از صدای ۱۹۲ هرتز ۲۴ کیلوبیتی پشتیبانی می‌کنند اما با HDMI این نوع صدا فقط ازطریق کابل ارتباطی انتقال می‌یابد. این ویژگی برای علاقه‌مندان به صدای با وضوح بالا با پخش‌کننده‌های صوتی HD و گیرنده‌ی A/V مناسب است.

ARC از صدای فراگیر ۵٫۱ بسیار فشرده پشتیبانی می‌کند اما صدای غیرفشرده‌ی ۵٫۱ و ۷٫۱ و همچنین نرخ ۱۹۲ کیلوهرتز/۲۴ بیت اکنون ازطریق استاندارد eARC در HDMI 2.1 ارائه می‌شوند.

DisplayPort 1.4 و نسخه‌های جدیدتر چنین مشکلی ندارند و درصورتی‌که نیاز به چنین تنظیماتی داشته باشید، صدای صوتی ۷٫۱، ۱۹۲ هرتز/۲۴ بیتی فشرده‌نشده را به چهار نمایشگر انتقال می‌دهد. نسخه‌های قبلی این استاندارد فقط از انتقال صدا روی یک نمایشگر یا گیرنده پشتیبانی می‌کردند.

نکته‌ای که باید درمورد کابل‌های HDMI بدانید این است که در اکثر مواقع به مواد مورد استفاده در ساخت آن‌ها اشاره نمی‌شود. طبق اعلام HDMI Licensng LLC، سیگنال‌‌های HDMI می‌توانند ازطریق کابل CAT5 یا CAT6 با حداکثر وضوح 1080p یا ازطریق کابل فیبر نوری انتقال یابند. کابل‌های فعال با مدار تقویت‌کننده‌ی سیگنال در عین‌حال می‌توانند بلندتر و نازک‌تر باشند. احتمال از کار افتادن کابل‌های نازک‌تر زمانی‌که مجبور به خمیدگی می‌شوند نیز کمتر است.

به‌هر حال کاربران احتمالاً هنگام خرید کابل HDMI با توجه به مشخصات کمی سردرگم می‌شوند که کدام نوع کابل با کدام دستگاه سازگار است.

• کابل استاندارد HDMI: پهنای‌باند کافی را برای ویدیوهای 720p و وضوح 1080p فراهم می‌کند.
• کابل HDMI با سرعت بالا: این کابل‌ها برای انتقال محتوای 2160p (وضوح 4K یا 4K UHD) مناسب هستند اما فقط از نرخ ۲۴ هرتز پشتیبانی می‌کنند.
• کابل HDMI با سرعت فوق‌العاده بالا: این کابل‌ها می‌توانند HDMI 2.1a را با سرعت کامل ۴۸ گیگابیت برثانیه حمل کنند که برای وضوح 8K UHD و 8K مناسب هستند و همچنین در صورت فشرده‌شدن ویدیو، از وضوح 10K نیز پشتیبانی می‌کنند.

داستان کابل‌های دیسپلی پورت کمی ساده‌تر است زیرا یک نوع کابل اصلی ۵ متری و فقط دو نوع کانکتور وجود دارد؛ استاندارد و مینی. به‌هرحال Display Port مثل HDMI انواع و سطوح مختلفی از گواهی‌ها دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• کابل RBR DisplayPort (با نرخ بیت کاهش یافته) ۶٫۴۸ گیگابیت برثانیه (DisplayPort 1.0)
• کابل DisplayPort استاندارد برای HBR با سرعت ۱۰٫۸ گیگابیت برثانیه و HBR2 با سرعت ۲۱٫۶ گیگابیت برثانیه
• کابل DP8K برای HBR3 با سرعت ۳۲٫۴ گیگابیت برثانیه (DisplayPort 1.3) و UHBR 10 با سرعت ۴۰ گیگابیت برثانیه (DisplayPort 2.0)

صرف‌نظر از قیمت کابل دیسپلی پورت، قبل‌از خرید حتماً آن را امتحان کنید.

کابل‌های اکتیو Display Port مسی، برای کار با تقویت‌کننده‌ی سیگنال تعبیه‌شده در کانکتور، انرژی را از کانکتور دیسپلی پورت می‌گیرند و می‌توانند به‌طور قابل‌توجهی طولانی‌تر از کابل‌های غیراکتیو باشند.

۲۰ پین در مشخصات Display Port برای برق‌رسانی به تاندربولت استفاده می‌شود که ابتدا با دیسپلی پورت مورد استفاده قرار می‌گرفت. بااین‌حال، این ویژگی باعث ایجاد مشکلاتی شد. به‌همین‌ دلیل است که هردو کابل تاندربولت و دیسپلی پورت دردسترس قرار دارند. کابل‌های دیسپلی پورت بدون گواهی قدیمی‌تر می‌توانند از ۲۰ پین متصل بهره ببرند.

وقتی USB 3.1 معرفی شد، استاندارد جدیدی برای کانکتور جدید و به‌روز رونمایی شد: USB Type-C یا USB-C. این استاندارد ویژگی‌هایی دارد که به آن اجازه می‌دهد به‌عنوان جایگزین پروتکل‌های انتقال اطلاعات دیگر ازجمله تاندربولت، دیسپلی پورت، MHL، HDMI و VirtualLink مورد استفاده قرار گیرد.

به‌هرحال تا این‌لحظه حالت جایگزین تقریباً به‌طور انحصاری برای تاندربولت، دیسپلی پورت و البته USB استفاده می‌شود.

مهدی زارع سریزدی

هرآنچه باید درباره USB-C بدانید

مطالعه '16

پیشروان بازار به‌ندرت با یکدیگر هماهنگ می‌شوند. به‌هرحال اگر بزرگان صنعت در یک مسیر قرار گیرند، احتمال دارد سرانجام شاهد روزی باشیم که بتوان از یک نوع کابل برای اتصال انواع دستگاه‌ها و انتقال انواع محتوا و اطلاعات استفاده کرد.

توجه داشته باشید که DisplayPort 2.1 و HDMI 2.1a می‌توانند محدود باشند؛ زیرا آخرین مشخصات USB حداکثر پهنای باند ۸۰ گیگابیت برثانیه را ارائه می‌دهد. البته این استاندارد هنوز هم از وضوح 8K با نرخ ۶۰ فریم برثانیه پشتیبانی می‌کند.

ازنظر فنی دیسپلی پورت مثل HDMI به‌نظر می‌رسد اما HDMI به‌راحتی می‌تواند در کاربردهای عملی متوسط بیشتر جلب توجه کند. برای اتصال به تلویزیون، گیرنده‌های A/V و موارد مشابه و همچنین مواقعی که هزینه برایتان اهمیت دارد، HDMI در ۹۹٫۹ درصد مواقع کافی خواهد بود.

ازطرف دیگر اگر به‌دنبال اتصال به مانیتورهای بسیار باکیفیت با نرخ نوسازی و وضوح فوق‌العاده بالا هستید، دیسپلی پورت گزینه‌ی مناسب‌تری به‌نظر می‌رسد. این درگاه به کارت گرافیک مجزا نیاز دارد اما با پذیرش روبه‌رشد USB Type-C به‌عنوان استاندارد جهانی در محصولات الکترونیکی مصرفی، امیدواریم دیسپلی پورت به‌طور قابل‌توجه در همه‌ی بخش‌های بازار گسترده‌تر استفاده شود.