دنیای پلی‌استیشن۵ کی به پایان می‌رسد؟‌ احتمالا وقتی پلی‌استیشن۶ به بازار بیاید؛ اما دنیای پلی‌استیشن۴ هنوز به پایان نرسیده؛ دستگاهی که حالا اگرچه در سایه‌ی نسل جدید خودش قرار دارد اما همچنان دستگاه شماره‌یک گیمرهای دیواری‌ست. این یعنی کاربران دیوار در نیمه نخست امسال، کنسول «پلی‌استیشن ۴» را بیشتر از انواع کنسول‌های مختلف جستجو کرده‌اند. در بین بازی‌ها هم، بازی «فری‌فایر» محبوب‌ترین بازی برای کاربران دیوار بوده و بیشترین جستجو را به خود اختصاص داده است.

در ایران، ۳۴ میلیون «گیمر» داریم که میانگین سنی‌شان ۲۳ سال است، به طور متوسط ۹۵ دقیقه در روز بازی می‌کنند و ۴ میلیون نفرشان «حرفه‌ای» هستند. حرفه‌ای‌ها معمولا بیش از ۲۱ ساعت در هفته بازی می‌کنند. این را گزارش رسمی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای می‌گوید که اواخر پارسال منتشر شد. همین ارقام به خوبی نشان می‌دهد که بازار بازی‌های رایانه‌ای در ایران چه بازار بزرگ و از نظر جغرافیایی تا چه اندازه گسترده است. آمارهای پلتفرم‌های خریدوفروش آنلاین نشان می‌دهد که بسیاری از این خوره‌های بازی، برای تهیه کنسول یا بازی مورد نیازشان سری به این پلتفرم‌ها می‌زنند. گاهی هم شاید صرفا برای آنکه از آخرین محصولات در بازار مطلع باشند، به سراغ این پلتفرم‌ها می‌روند.

با این اوصاف، در میان گیمر‌های ایرانی کدام کنسول‌ها محبوب‌ترند؟ ایرانی‌ها بیشتر چه بازی‌هایی را دوست دارند؟ چه شهرهایی بیشتر اهل بازی‌های رایانه‌ای هستند؟ ادامه‌ی این گزارش همچنان حاوی داده‌های جالبی از دنیای گیم و گیمرها در دیوار است!

خریدوفروش آنلاین کنسول‌ها و بازی‌ها در ایران محدودیت جغرافیایی نمی‌شناسد و تقریبا در تمامی شهرهای فعال در دیوار، در نیمه نخست امسال، در این زیردسته آگهی فروش منتشر شده و از هر آگهی به طور میانگین ۳۱۵ بار بازدید شده.

بوشهری‌ها، نسبت به جمعیت‌شان، بیشترین تعداد آگهی کنسول و بازی را در کل شهرهای کشور منتشر کرده‌اند. بعد از آن، بیشترین آگهی نسبت به جمعیت، به ترتیب، در شهرهای قشم، یاسوج و آبادان منتشر شده است.

از طرف دیگر، میانگین بازدید از هر آگهی در شهر اندیشه (در استان تهران) بیشتر از سایر شهرهای کشور بوده است و شهرهای اهواز (در استان خوزستان) و بندر گناوه (در استان بوشهر) از این نظر در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

کاربران در این مدت بیش از هر چیز در دیوار به دنبال کنسول‌های بازی بوده‌اند. بررسی ۱۰۰۰ کلمه پرجستجو در این زیردسته که مجموعا ۳۸ میلیون بار تکرار شده‌اند، نشان می‌دهد ۷۰ درصد جستجوها متعلق به کنسول‌های بازی بوده است.

«پلی‌استیشن»، «ایکس‌باکس»، «سگا»، «نینتندو»، «آتاری»، «کمودور» و «گیم استیک» کنسول‌هایی هستند که نام‌شان در میان این ۱۰۰۰ کلمه به چشم می‌خورد. در میان این کنسول‌ها، پلی‌استیشن بیش از ۷۵درصد جستجو‌ها را به خودش اختصاص داده و نزدیک به ۲۰ درصد جستجو‌ها هم متعلق به ایکس‌باکس بوده. بقیه نام‌ها سهم بسیار کمی در این جستجو‌ها داشته‌اند.

بنا به اظهارات رسمی شرکت مایکروسافت، در سال ۲۰۲۲، حدود ۷۰ درصد بازار جهانیِ این دو کنسول در اختیار پلی‌استیشن و ۳۰ درصد در اختیار ایکس‌باکس بوده. در ایران و در میان کاربران دیوار البته پلی‌استیشن کمی محبوب‌تر از بازار جهانی به نظر می‌رسد، به طوری که ۷۸ درصد جستجو‌های کاربران دیوار متعلق به این برند و ۲۲ درصد متعلق به ایکس‌باکس بوده است. در میان انواع کنسول پلی‌استیشن هم، PS4 و PS5 به ترتیب در صدر جدول قرار دارند.

در مورد ایکس‌باکس، وضعیت کمی متفاوت بوده است. نام ایکس‌باکس بدون اشاره به نوع و مدل آن، بیشتر جستجو شده و پس از آن مدل ۳۶۰ این دستگاه، که قدیمی‌تر است، در رتبه دوم قرار دارد.

در میان کلمات پرجستجو در این مدت، نام ۴۷ عنوان بازی رایانه‌ای به چشم می‌خورد که مجموعا بیش از ۷ میلیون بار جستجو شده‌اند که «فری‌فایر» با بیش از یک‌سوم جستجوها، بالاتر از همه قرار دارد. پس از آن هم به ترتیب، بازی‌های «کال آو دیوتی»، «پابجی» و «کلش آو کلنز» قرار گرفته‌اند. این چهار بازی مجموعا نزدیک به ۸۵ درصد کل جستجو‌ها را به خودشان اختصاص داده‌اند.

یکی از پرجستجوترین کلمات در میان این ۱۰۰۰ کلمه، «اکانت» است که نزدیک به ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار بار، هم به تنهایی و هم در کنار نام کنسول‌ها یا بازی‌ها، جستجو شده. این تعداد نزدیک به ۱۵ درصد کل جستجوهاست. البته باید توجه داشته باشیم که این کلمه را صرفا کاربران جستجوکننده در نوار جستجوی این زیردسته جستجو کرده‌اند و جستجوی کاربران در دیوار به طورکلی، به معنای خریدوفروش کالا در دیوار نیست.

بسیاری از متولدین دهه‌های ۵۰ و ۶۰ وقتی کلمه «بازی رایانه‌ای» به گوششان می‌خورد، بی‌اختیار یاد نام‌های «آتاری»، «کمودور» و «میکرو» می‌افتند. این نام‌ها انگار هنوز هم طرفدار دارند و خیلی‌ها در دیوار جستجوی‌شان می‌کنند. در همین ۶ ماه اول امسال، «آتاری» بیش از ۲۴۵ هزار بار، «میکرو» بیش از ۳۹ هزار بار و «کمودور» نزدیک به ۱۰ هزار بار جستجو شده. شاید برای‌تان جالب باشد که «کمودور» فقط یک کنسول بازی نبود، بلکه یکی از اولین کامپیوترهای خانگی بود که مانیتور نداشت و به تلویزیون وصل می‌شد و در ایران، مثل بسیاری از کشورهای دیگر دنیا، بسیار محبوب بود. نکته جالب دیگر هم اینکه «میکرو» نامی بود که بسیاری از ایرانی‌ها، و انگار فقط ایرانی‌ها، در آن سال‌ها برای کنسول «نینتندو» به کار می‌بردند.

خرید کنسول‌های بازی برای خیلی‌ها امکان‌پذیر نیست. اما عشاق بازی‌های رایانه‌ای بخت‌شان را امتحان می‌کنند شاید از طریقی بشود صاحب یکی از آن‌ها شد. کلمات پرجستجو در دیوار نشان می‌دهد که در نیمه نخست امسال، نزدیک به ۳۹ هزار بار کلمات «قسطی» یا «اقساطی» در کنار نام کنسول‌های پلی‌استیشن جستجو شده است. نزدیک به ۳ هزار بار هم کلمه «اجاره‌ای» در کنار نام این کنسول‌ها آمده؛ اما این داده‌ها نمی‌توانند بگویند که آیا بخت با این جستجو‌کنندگان یار بوده یا نه.

کنسول‌ها بار برخی از تعاملات اجتماعی برای نسل جدید را به دوش می‌کشند. بررسی داده‌های دیوار از آگهی‌های کنسول بازی، نمایانگر همه‌‌ی آن چیزی نیست که در خصوص این ابزار به مصرف‌کنندگان آن مربوط است، و برای بررسی اثر این داده، و اثر اجتماعی وجود کنسول‌ها و بازی‌ها، به داده‌های دیگری هم نیاز است اما بررسی این داده‌ها، اقلا تصویر بازار کنسول‌های بازی را کمی شفاف‌تر می‌کند و برای علاقه‌مندان به این ابزار، نمای روشن‌تری از بازار خریدوفروش این کنسول‌ها می‌سازد.